Nằm bất động sau chuyển phôi có thể làm giảm tỉ lệ có thai

Giống như  nhiều cặp vợ chồng có suy nghĩ sau khi thụ tinh trong ống nghiệm nằm bất động không nên đi lại sẽ ảnh hưởng, chị Nguyễn Lan Hương (Hà Tây, Hà Nội) chia sẻ: Vợ chồng chị cưới nhau 3 năm khó có con do tử cung của chị mỏng. Sau khi đi khám, bác sĩ khuyên hai vợ chồng chị nên thụ tinh trong ống nghiệm, chị cũng thực hiện theo. Sau khi thụ tinh, về nhà, chị không dám đi đâu chỉ nằm trong nhà để tránh những tác động vì sợ phôi có thể rơi ra. Thế nhưng sau đó, chị vẫn không thể đậu thai. Đến lúc đi khám lại bác sĩ khuyên không nên nằm một chỗ phải có sự vận động thì mới tốt.

Theo ThS.BS Hồ Mạnh Tường - Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Di truyền và Sức khỏe sinh sản (CGRH), trước nay nhiều quan điểm cho rằng sau khi chuyển phôi vào buồng tử cung sau thụ tinh trong ống nghiệm (TTTON), khi đứng dậy, phôi có thể rơi ra. Tuy nhiên ngày càng nhiều nghiên cứu trên thế giới cho thấy nằm bất động sau chuyển phôi không làm tăng mà còn có thể làm giảm tỉ lệ có thai. Do đó, với những bằng chứng rõ ràng hiện nay, phụ nữ sau khi chuyển phôi nên đứng dậy và đi lại bình thường sớm.

Chuyển phôi là động tác hút phôi vào một ống nhựa nhỏ (catheter), sau đó đưa ống nhựa này vào trong lòng tử cung và đặt phôi vào giữa lòng tử cung. Phôi sẽ nằm trong lòng tử cung khoảng 3-4 ngày, sau đó sẽ bám dính vào nội mạc tử cung để làm tổ. Sự làm tổ của phôi phụ thuộc chủ yếu vào chất lượng phôi và nội mạc tử cung tại điểm tiếp xúc với phôi, ít phụ thuộc vào các yếu tố tác động bên ngoài tử cung.

 Ngày càng nhiều nghiên cứu trên thế giới cho thấy nằm bất động sau chuyển phôi không làm tăng mà còn có thể làm giảm tỉ lệ có thai. (Ảnh minh họa: Internet)

Bản thân phôi có kích thước rất nhỏ (tương đương một hạt bụi) nên gần như không bị tác động của trọng lực sau khi đã đặt vào bên trong buồng tử cung ẩm ướt và có nhiều nếp gấp của nội mạc tử cung. Hơn nữa, đa số phụ nữ có tử cung ngã gập trước. Do đó khi đứng dậy, thân tử cung có tư thế nằm ngang, nhưng khi nằm thì tử cung lại có tư thế đứng nhiều hơn. Như vậy, nếu thật sự có tác động của trọng lực, khi phụ nữ ở tư thế đứng, vị trí của tử cung có tác động giữ phôi tốt hơn tư thế nằm.

Bình thường ở những người có thai tự nhiên, phôi vẫn đến tử cung vài ngày trước khi làm tổ, khi đó, người phụ nữ không thể biết là đã có phôi trong tử cung nên vẫn đi lại, sinh hoạt, vận động bình thường, thậm chí có thể tập thể dục hay vận động mạnh, nhưng phôi vẫn làm tổ và có thai bình thường.

Nằm bất động tại chỗ sau chuyển phôi có thể có hại nhiều hơn có lợi. Nằm bất động nói chung là một tư thế không tự nhiên của một cơ thể hoạt động nên có thể ảnh hưởng bất lợi. Phụ nữ trong chu kỳ điều trị để chuyển phôi (kích thích buồng trứng hay dùng thuốc nội tiết để chuyển phôi trữ lạnh), hàm lượng nội tiết trong cơ thể thường cao, việc nằm bất động có thể làm tăng nguyên cơ tạo huyết khối và huyết tắc, dẫn đến các biến chứng khác.

Nằm bất động tại chỗ sau chuyển phôi có thể có hại nhiều hơn có lợi. (Ảnh minh họa: Internet)

Các khảo sát cho thấy, về tâm lý, khi nằm bất động bệnh nhân thường không làm gì mà chỉ tập trung suy nghĩ về kết quả sắp tới và có khuynh hướng suy nghĩ tiêu cực về kết quả. Do đó, việc nằm bất động tại chỗ có thể tạo một stress về tâm lý rất lớn cho phụ nữ. Một số phụ nữ nằm bất động vì động cơ tâm lý, sợ rằng khi thất bại thì người thân hay bác sĩ sẽ cho rằng thất bại là tại bản thân mình không chịu nằm nghỉ. 

Như vậy, người phụ nữ sẽ bị một ức chế tâm lý kép nếu bị thất bại sau chuyển phôi: Do bị thất bại chu kỳ điều trị tốn kém và sự than phiền, chỉ trích của người thân vì không nằm nghỉ. Trong khi đó, bản thân việc nằm nghỉ không giúp ích gì cho việc có thai. Do đó, không nên nằm bất động sau chuyển phôi để tránh các áp lực tâm lý không đáng có lên phụ nữ khi làm TTTON.

Với các bằng chứng về khả năng giảm tỉ lệ có thai khi nằm bất động và các yếu tố bất lợi khác về tâm lý, bác sĩ nên khuyên phụ nữ đứng dậy và đi lại sớm sau chuyển phôi. 

Người thân nên ủng hộ bệnh nhân đi lại sớm sau chuyển phôi. Bản thân phụ nữ sau chuyển phôi nên thay đổi suy nghĩ và tự tin đứng dậy đi lại sớm, có thể ngay sau khi chuyển phôi. Việc đứng dậy đi lại sớm sau chuyển phôi có thể giúp cải thiện tỉ lệ có thai và giảm bớt những yếu tố bất lợi khác khi làm TTTON.